“Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla erişemezsiniz.
Her ne harcarsanız Allah onu bilir.”
(Âl-i İmran Sûresi – 92. Âyet-i Kerimenin Meâli)
Geleneklerimiz
Sosyo Kültürel Açıdan Meydanlı Köyü
a) Nişan ve düğün adetleri:
Meydanlı köyü, Hanefi Oğuz. Müslüman Türk ve Türkmen örf, adet ve geleneklerini Hakim olduğu ve bu değerlere bağlı dindar ve muhufazakar bir köyümüzdür. Bu adetler içinde evlenme başta gelir. Aile yapısı babaerkildir. Evlenme çağına gelen erkek, yengelerine istediği kızı söyler. Bu aday gelin kız hakkında istişare yapılır. Kendilerine uygun görülürse hanımlar, kızın ailesinin düşüncesini öğrenmeye giderler. Böylece kızın ve annesinin düşünceleri öğrenilir.
Erkeklerde kızın babasına dünür giderler. Kız evinin ailesinin görüşü müspet ise oğlan evine haber verilir. O akşam oğlun evinin kadınları ve erkekleri kız evine dünürcülüğe giderler. Kadınlar ayrı odada, erkekler ayrı odada otururlar. İzzet, ikram ve hoşbeşten sonra büyüklerden birisi, kızın büyüklerine: öAllah'ın emri. Peygamberin kavli, imaın-ı Azam Efendimizin ictihatı ile kızınıza dünür geldik.ö onlarda: "Siz bilirsiniz'4 derler. Bu arada kızın dini yönden hakkı olan ve onun bir hayat garantisi olan mihir ve senedi konuşulur. Bu mihir senedinde altın, ev eşyası, ev, arsa. tarla veya koyun, inek vs. olarak belirtilir. Düğün günü şahitli, imzalı ve muhtar tastikli bir senet haline getirilir. Bu konuşmadan sonra oğlan tarafından bir, kız tarafından bir yaşlının veya kızın babasının elini Öper. Bundan sonra hoca efendi dua eder.Gençlerden birisi odada bulunanlara şirinlik şerbeti dağıtır. Şerbet içildikten sonra müsaade alınarak, evlere gidilir. Bu söz kesme adetidir.
Söz kesmeden bir, iki ay sonra köydeki oda sayısına göre yufka ve helva hazırlanır. Her odaya iki sini gönderilir. Büyük nişan yapılır Bu büyük nişanda oğlan evinin kadınları, mali durumlarına göre gelin, kıza, kırk saç altını, iki, üç, beş, sekiz, on reşat altını takım elbise yaparlar. Nişan döneminde kurban ve ramazan bayramlarında oğlanın akrabaları gelin kıza "tabak gönderme" adı altında hediye elbiselik, çember, tülbent, ayakkabı vs. gönderirler.
Düğüne onbeş gün kala keçi kesip kız evine giderler. Oğlan evinden i-ki-üç erkek ve kadın; kız evinden iki-üç kadın ve erkek oturarak başlığı keserler. Başlık oğlan ve kız evinin maddi durumuna göre ayarlanır. İki taraf başlık konusunda anlaştıktan sonra alınacak eşyaların listesi yapılır. Yarısını kız evi, yarısını oğlan evi yapar. Her iki taraf birlikte Kadınhanı ve Konya'ya giderler. Alınacak eşyayı alıp gelip, düğün günü tesbit edilir.
Düğüne davet için civar köylere okuntu, davetiye gönderilir. Eskiden bir çıkı içinde üzüm gönderilirdi. Düğün sahipleri, misafirlere iki gün ile bir hafta arasında yemek verir. Yabandan düğüne gelen misafirler, koç, koyun, kuzu, duvar halısı gibi hediyeler getirirler. Oğlan evinde düğün için alınan eşyalar düğün evinde döşenir. Gelin odasına çeyizler çakılır. Kız evinden süslü bir tabak gelir. Oğlan evinin akrabalarına yani daha önce tabak gönderenlere dürü gelir. Kızın çok yakınları, arkadaşları, kız evini, evlerine davet edip yemek verirler. Yemekler yer sofrasında yenilir.
Eskiden düğünler Sah başlar, Perşembe günü biterdi. Yeniler Cuma başlayıp, Pazar günü biter.
Yemekler: Yayla (toyga) çorbası, etli pirinç pilavı, bulgur pilavı, zerde, bamya, üzüm hoşafı, helvadır.
Düğün evine bayrak asılır, üç gün davul çalınır. Gençler, oyunlar oynarlar, Davulcular misafirleri karşılayarak bahşiş alırlar. Kaşık oyunu gösterileri yaparlar. Cumartesi günü ikindiden sonra arkadaşlarının önlerinde davulla dolaşarak bahşiş alırlar. Deve kılığında oyunlar, eğlenceler yaparlar. Akşam vakti yaklaşırken erkek evinden kız evine önlerinde davulla bir sofra yemek götürülür ve dönülür.
Cumartesi günü akşamdan sonra kadınlar, kız evinde kızbaşı gecesi önde buluşur. Oğlan evinin kadınları, misafirlerini alarak ellerinde fener ve meş'alelerle toplu halde kız evine giderler. Kız evi tarafından karşılanır. Kız evinde gece yarısına kadar eğlenilir. Kınanın ilk saatleri neşeli türkülerle geçmesine karşılık; saatler ilerledikçe kız evine bir hüzün çöker. Daha sonra ortaya bir kına çanağı getirilir. Kız da ortaya gelir. Önce gelin kızın saçına tel sırma örülür. Daha sonra ellerine, ayaklarına ve başına kına yakılmaya başlanır. Gelin kızın başına toplanan kızlar, kına yakılırken bir yandan maniler söylerler.
Gelin kızın anasının ağzından şu maniyi okurlar:
Karşıda gördüm seni,
Gül ile derdim seni.
Gözüme inanmazken,
İllere verdim seni
Kızın ağzından da heyecanlı ve sitem yollu,
anasına, babasına ve kardeşlerine şu maniler söylenir.
Bağa vardım yaşlandım,
Yağmur yağdı ıslandım.
Bundan sonra komşu kızlanna dönülerek şu ayrılık türküsü okunur.
Ayrıca bu okşama türküsü de söylenir.
.jpg)
Kızbaşı günü türlü mani ve okşama, türkülerle eğlence devam eder. Kızın tel örgüsü ve kınası bitince ağıtlar başlar. Gelin kız, ağıtlar arasında anasını, kardaşlanm, hısımını, akrabasını, arkadaşlarını kucaklayarak ağlatır.
Kına yakılmadan önce gelinin avcuna sikkeli bir para sıkıştırılır. Çevresine toplanan kızlar bu parayı elinden almaya çalışır. Gelin de bunu vermez. Sonunda kendisinden alınarak güveyiye gönderilir. Para kesesinin içine bereket niyetiyle dikilir. Bu arada kabiliyetli kadınlar, hale uygun sözler ve maniler yakarlar. Kına bitince düğün ve eğlence sona erer. Gelin kızın arkadaşları, sabaha kadar kızın yanında kalırlar.
Oğlan evinde öSamakö denilen eğlencede damat ve arkadaşları sabaha kadar eğlenirler. Sazlar çalınır, türküler söylenir. Damadın eline kına yakılır.
Samak günü söylenen türküler:
Konya Peşrevi, Sandıklı, MenteşelL Sille,Kozandağı, Şerif Hanım, Saffet Efendi, Konyalım, Aslan Mustafam, Kesik Çayır, Maviş Gelin, Karpuz kestim yiyen yok, Sabah olur güneş vurur duvara, Gardiyan, Yaban Elleri, Emmiler, Emir Dağı vs.'dir. Merhum Neşet Kıhnç'ta düğünlerde: öÇukur tarlayı sel aldı; Tumuşları sel aldı.ö türküsünü okurdu. Eskiden Perşembe günü yemek, eğlence adetler devam eder. Öğle namazından sonra hazırlıklar başlar. Arabalar, yaylılar, binit atları, seymenler, düğün evinin odasının önünde toplanır. Düğün alayı hazırlanır. Alay, kız evine giderken mezarlığı dolaşarak kız evine varır. Kızın çeyizini arabalara yüklerler.
Sabah oğlan evinden gelen, oğlan evinin kadınları, yengeler, gelin kızı hazırlar. Gelin hazırlıklar bitince, büyüklerinin ellerini öper. Dedesi veya babası kuşağını bağlar. Gelin, avluya alınır. Kadınlar ile erkekler arasına bir sergi çekilir. Hoca efendi dua eder Kızın babası, eskiden ata, şimdi arabaya bindirir. Yanına da kaynata otururdu. Kız evinden sandıklar çıkarken kızın yakınları, sandığın üzerine oturur, kapıyı tutarlar. Güveyiyi indirecek kişi, onlara para vererek sandığı teslim alır. Sandık arabaya yüklenince camiyi dolaşarak oğlan evine gelir. Yolda alayın yolunu kesenlere kaynata, bahşiş verir. Gelin, eve gelince attan veya arabadan inmez. Kaynata, öindermelikö olarak ev, bağ, tarla, öküz, davar, vs. verdikten sonra indirir, Daha önce hazırlanan çanak izindeki su, geline odanın kapısına gelince teptirilir. Damat da gelin gelirken çıktığı damdan testiyi kırar. Çocuklara şeker, para serper. Gelin, odaya girince hoca. alayla birlikte dua eder.
Gelin, oda da kendisine ayrılan yerde oturur. Damadın yakanları, sırayla para. altın gibi takılar takarlar, ayrılırlar. Gelinin yanında kalan yengeler, ona töreleri öğretirler. Damada da evli olan arkadaşı "sağdıç" töreleri öğretir. Güveyi odası hazırlanır.
Gelin eve indikten sonra sağdıç, damadı odaya getirir. Burada berber traş eder, bahşişini alır. Güveyilik elbisesini hoca efendi dua ile giydirir. Kendisine bir hediye verilir. Güveyinin akrabaları, odanın önünde toplanırlar. Güveyi, onların elini öper. Onlar da para verirler. At eğeri enir. güveyi ata bindirilir. Sağdıç atın dizgininden tutar. Ağır, ağır çekerek güveyiyi indiren adamın odasına götürür. Odanın önünde bir sandalyeye oturtulur. Gençler toplanır, orada güreş yapılır. At koşuları ile cirit oynanır Bunları güveyi seyreder. Koşu neticesinde birinciye tosun, ikinciye koç. üçüncüye koyun mükafaat verilir.
Güveyiyi indiren kişi. akşam iki, üç sofra büyüklere yemek verir. Yemekten sonra yatsı camiine gidilir. Güveyin ayakkabısı, şapkası çalınır. Bahşialındıktan sonra verilir. Yatsı namazı kılındıktan sonra tebriklerle eve gelinir. Evin önünde hoca, dua eder. Damat ve sağdıç büyüklerin ellerini öper. Gerdeğe girerken damadın arkası yumruklanır. Odaya girdikten sonra, yakın bir hanım gelinle damada elleştirir. Bu arada kız evinden gelen baklavaları yerler. Bir kısmını da damadın arkadaşlarına gönderirler, daha sonra iki rekat namaz kılar, hayırlı evlat için dua eder, murad I arına ererler.
Sabah namazından önce gelin kalkar. Kaynatanın oturacağı minderi getirir. Leğen, ıbrıkla abdest suyunu döker. Gerekli hürmet ve hizmeti yapar. Bu arada kız evine gidir. Kızın annesi, kendisine hediyelik kumaş verir. Bu arada gelin süslenir. Köyün bütün kadınları gelir. Gelinin eşyasına bakarlar.
Gelin, üç gün sonra akrabalarını yemeğe çağırır. Gelenler, kendisine para verirler. Bir hafta sonra da kız evi. oğlan evini yemeğe davet eder. Akrabalık ilerletir. Gelin, akşamları oğlanın yakınlarına el öpmeye gider. Kendisine çetnevir düzülür, para. altın koç. koyun verilir. Bu adet ve gelenekler, Müslüman-Türk toplumunun, cemaatçi ve dayanışmacı ruhunun çok açık ifadesi ve uygulamasıdır.
b) Doğum Adetleri:
Çocuk doğduktan sonra kızın anası, kundak düzer. Kadınlarla oğlan evine getirir. Çocuğa altın takılır, para verilir. Kendisine güzel bir ad verilir. dede ve ebelerin ismi tercih edilir. Kulağına ezan okunarak adı söylenir. Diş çıkarınca ilk çocukta bulgur pişirilir. Hısım, akraba ve komşulara dağıtılır. Onlar da tavuk, tabak, sini hediye ederler.
c) Sünnet Adetleri:
Sünnet olacak çocuğun ailesi, geniş çapta yemek hazırlar. Bu yemekler arasında toyga çorbası, kızarmış et, bamya çorbası, sarma, su böreği, helva. sütlü, kadayıf baklava, kıvrım, pirinç pilavı, bulgur pilavı, üzüm hoşafı ve yoğurt başta gelir. Dua'dan sonra hoca dua yapar. Davetliler, sünnet olan çocuğu ziyaret eder. Para, altın takarlar.
Eskiden sünnetler. Doğanlar mahallesinden Niyazi usta, Mustafa usta, İsmail usta, Niyazi oğlu Mehmet usta, Ali usta, Mahmut hisarlı sünnetçiler vs. tarafından yapılırdı.
Sünnetçi, çocuğu tutan kirve'den sünnet için çocuğu tuttuğunda baba, dede ve yakınlarından tarla, at. sığır, koyun vs. için vaadini alır. Besmele, tekbir ve salavatla keser. Sünnet olan çocuğun kan kesme ilacı, çürük ağaç tozları idi.
d) Bayram Adetler:
Ramazan'da zengin oda sahipleri odalarına bir hafız ve vaiz tutarlar. Bunlar, beş vakit camiide Kur'an okur, halka vaaz eder. Bunların paralan bu zenginlerce karşılanır.
Arife günü, ikindiden sonra mezara gidilir. Topluluk huzurunda hoca, yasin okur, dua eder. herkes yakınlarının kabrini ziyaretle fatiha okur. Daha sonra dağılırlar.
Bayram namazından sonra da odalarda bayram yemeği yenir. Önce o-da cemaati odalarla bayramladırlar. Çocuklara para vs. gibi hediyeler verilir. Kurban da yakınlara ve fakirlere et dağıtılır, ramazan bayramında şeker verilir.
e) Asker Uğurlama:
Askere gidecek gençler, yakınları tarafından 15-20 gün yemeğe çağırılır. Kadın yakınları, askere ötabakö gönderir. Bu hediyede çorap, gömlek, atlet vs. ile yiyecek koyarlar. Askerler, hısım akrabayı dolaşarak helal laşır. Kendilerine para verilir.
Askere gidecekleri gün köy halkı, köy meydanında toplanır. Hoca dua eder. Askerlerde büyüklerin ellerini öperek, helallaşır. Kendisine vatan hizmetinde başarılar dilenir. Kendilerine bahşiş olarak para verilir, uğurlanır.
f) Köy odalarında Eğlenceler:
Köy odalarında daha çok kış gecelerinde fincan oynanır. Yüksük saklanır. Ceviz ve aşık oynanır. Dışarıda çelmeli top aynanır. Fırça döndürülür. Gençler, geceleri saklambaş oynarlar.
g) Giyim Kuşam:
Kadınhanı ve köylerinde eskiden kadı biçiminde şalvardan, üstüne salta, başlarına fes giyerlerdi. Kadınlar, şalvar, güdük (bluz), başlarına çember, tülbent bağlarlardı.
